Nadmiar lub niedobór tlenu – jakie są zagrożenia?

Tlen to jeden ze składników powietrza atmosferycznego, który jest niezbędny organizmom żywym do oddychania. Jego obecność oraz stężenie ma również duże znaczenie dla rozwoju pożaru i jego przebiegu, ponieważ jest konieczny do podtrzymywania reakcji spalania. Jednym z zadań, przed którymi stają instalacje gaśnicze jest często, poza schładzaniem powierzchni i niedopuszczeniem do ich samozapłonu, również zmniejszenie ilości tego gazu w powietrzu. Przekonajmy się, z czym wiążą się zmiany w ilości tlenu w powietrzu.

Skutki niedoboru tlenu

Jednym z niezawodnych sposobów na walkę z ogniem jest powstrzymanie procesu spalania przez wyparcie z pomieszczenia tlenu za sprawą wprowadzenia sporej ilości innego gazu np. dwutlenku węgla albo azotu. Niestety urządzenia do tego przystosowane nie sprawdzą się w miejscach, gdzie mogą przebywać ludzie, ponieważ spadek stężenia tlenu prowadzi do problemów z oddychaniem, a w skrajnych przypadkach do śmierci. Człowiek zaczyna odczuwać skutki niedoboru tlenu już wówczas, gdy jego ilość w powietrzu spada do około 16%, co objawia się zmęczeniem, problemami z koncentracją i logicznym myśleniem. Obniżenie zawartości tlenu do mniej więcej 10% może doprowadzić do utraty przytomności, a poniżej tej granicy najprawdopodobniej dojdzie do niedotlenienia mózgu. Wartości oscylujące wokół 6% tlenu zazwyczaj powodują szybką śmierć wskutek uduszenia. Warto pamiętać, że do obniżania zawartości tlenu dochodzi również w wyniku pożaru.

Zwiększona zawartość tlenu

Nadmiar tlenu może spowodować jego samozapłon. Atmosfera, w której zawartość tlenu przekroczy około 24%, będzie stanowiła poważne zagrożenie wybuchowe, jeżeli pojawi się w niej podwyższona temperatura, iskra lub otwarty płomień. Zwiększona zawartość tlenu nie prowadzi do natychmiastowych reakcji organizmu, jednak dłuższe oddychanie powietrzem tego rodzaju lub nawet czystym tlenem ma niekorzystny wpływ na różne organy. Najwcześniej pojawiają się problemy z błonami śluzowymi, następnie może nastąpić obrzęk płuc. Barierą wystąpienia objawów dla 100% tlenu będzie okres około 6 godzin.